วันอังคารที่ 22 ธันวาคม พ.ศ. 2558

น่ารัก...จนแทบจะบ้าตาย


คุณเคยรู้สึกอยากขย้ำลูกสุนัขขนปุย หรืออยากหยิกเด็กทารกตัวอ้วนๆหรือเปล่า?

คุณไม่ได้เป็นโรคจิตครับ ทุกคนก็รู้สึกแบบนั้นเหมือนกัน เมื่อเราเห็นอะไรที่น่ารักเกินห้ามใจ เราจะรู้สึกอยากหยิก บีบ ขยี้ ขยำ ปู้ยี่ปู้ยำมัน เราเรียกว่า "ความก้าวร้าวที่เกิดจากความน่ารัก" (cute aggression)

เมื่อให้อาสาสมัครดูภาพของสัตว์น่ารักๆ พร้อมกับถือแอร์บับเบิล(พลาสติกกันกระแทก)ไปด้วย พบว่ายิ่งภาพนั้นน่ารักเท่าไร พวกเขาก็จะบีบฟองบับเบิลมากเท่านั้น และภาพของลูกสัตว์ที่น่ารัก ก็ส่งผลกระทบมากกว่าภาพของสัตว์โตเต็มวัยที่น่ารัก

ทำไมความน่ารักกระตุ้นความก้าวร้าวของเราได้?

ความน่ารัก เป็นสิ่งที่ธรรมชาติสร้างขึ้นมา "เรียกร้องความสนใจ" เพื่อผลประโยชน์ด้านความอยู่รอดโดยเฉพาะ สิ่งมีชีวิตที่มีวัยทารกยาวนานและช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ จะน่ารักและมีผลกระทบต่อจิตใจเป็นพิเศษ

เมื่อเจอเข้ากับความน่ารัก สมองในส่วนของการระแวดระวังและพิจารณาเหตุผลถึงกับหยุดชะงักเลยทีเดียว ดังนั้น ธรรมชาติจึงต้องมีการปรับสมดุลโดยการเพิ่ม "ความรู้สึกด้านลบ" ลงไปด้วย เพื่อให้ความรู้สึกถูกครอบงำสิ้นสุดลงในระยะเวลาอันสั้น และช่วยให้อารมณ์กลับสู่ภาวะปกติอีกครั้งอย่างรวดเร็ว

ความน่ารักกระตุ้นความก้าวร้าวของเราขึ้นมาด้วยกลไก "ความต้องการแย่งชิง" เราจะอยากสัมผัส ปกป้อง และครอบครอง ซึ่งระบายออกด้วยความรู้สึกอยากขย้ำหรือกินมันเข้าไปเลย

นอกจากนี้ความน่ารักอาจมาพร้อมกับความหลงใหลและความรู้สึกปฏิเสธไปพร้อมๆกัน บางทีเราก็ต่อต้านภาวะถูกครอบงำด้วยการปฏิเสธ เป็นส่วนหนึ่งของความรู้สึกเขิน อยากรักษาระยะห่าง และทนไม่ได้เวลาเห็นสิ่งที่ชอบมากๆ เป็นต้น

อย่างไรก็ตาม ความรู้สึกด้านลบ หรือความก้าวร้าวที่แฝงมากับความน่ารัก เป็นเพียงกลไกอย่างหนึ่งของสมอง ไม่ใช่ความรู้สึกอยากทำร้ายอย่างแท้จริง


http://news.nationalgeographic.com/2015/10/151010-science-psychology-babies-animals-culture-behavior
photo: kitty.green66